Praktijkgericht onderzoek

Hoe richt je onderwijs zo in dat alle lerenden optimaal leren? Hoe leiden ICT-innovaties tot duurzame en betekenisvolle ontwikkelings- en leerprocessen? Hoe creëer je een schoolomgeving die leren bevordert? Hoe ga je om met verschillen tussen lerenden en bied je hen gelijke kansen?

In het lectoraat Betekenisvolle en Inclusieve Leeromgevingen dragen lectoren en onderzoekers met praktijkgericht onderzoek bij aan actuele vraagstukken rond Samen Opleiden. Het doel is steeds om de lerarenopleidingen en het onderwijs te verbeteren. Het lectoraat werkt samen met de lerarenopleidingen en het onderwijswerkveld.

Inclusief, duurzaam en betekenisvol

Het lectoraat draagt bij aan betekenisvolle duurzame kennis en een inclusieve samenleving. In de periode 2022-2025 heeft het lectoraat twee leeropdrachten:

  • Onderwijs gericht op de ontwikkeling van betekenisvolle duurzaam inzetbare kennis, vaardigheden en attitudes van leerlingen/studenten;
  • Inclusief en betekenisvol onderwijs voor leerlingen/studenten met diverse achtergronden en interesses.

Kenniskringen

Aan het lectoraat zijn kenniskringen van docentonderzoekers verbonden. De kenniskring Onderwijsinnovatie en ICT werkt onder verantwoordelijkheid van lector dr. Anneke Smits en associate lector dr. Herma Jonker. De kenniskring Leraren en lerarenopleiders in inclusieve leeromgevingen werkt onder verantwoordelijkheid van lector dr. Sui Lin Goei en associate lector dr. Martijn Willemse.

Onderwijsinnovatie en ICT

Onderzoek van de kenniskring Onderwijsinnovatie en ICT is gericht op onderwijsinnovaties die leiden tot duurzamere en betekenisvolle ontwikkelings- en leerprocessen. Het is belangrijk om deze onderwijsinnovaties waar mogelijk zo te (her)ontwerpen dat we de kansen van alle leerlingen en alle studenten optimaliseren. We onderscheiden daarbij vier onderzoekslijnen:

Samen Opleiden

Onderzoekers en opleiders verkennen samen complexe praktijkvraagstukken en vertalen deze naar heldere en onderzoekbare vragen. In fieldlabs werken studenten en docenten samen aan antwoorden op deze vragen en aan praktische tools voor het onderwijs.

Onderwijsinnovatie voor duurzaam leren

Samen met opleidingen doen we (ontwerp)onderzoek naar de vraag hoe onderwijsinnovaties zo vorm krijgen dat leren duurzamer wordt. Duurzaam leren is in de 21ste eeuw belangrijker dan ooit omdat de rijke mentale netwerken die daardoor ontstaan, de basis vormen voor een leven lang leren.

E-didactiek

Samen met opleidingen onderzoeken we hoe leraren technologie effectief in kunnen zetten in blended arrangementen. Daarbij streven we naar synergie tussen digitale en face to face componenten (blended learning) om tot duurzaam leren te komen. In die synergie speelt het didactisch handelen van de docent een belangrijke rol. Onder meer door de wijze waarop de docent de eigen regie van studenten ondersteunt, waarop in de digitale wereld een groot beroep gedaan wordt.

Digital (professional) agency (inclusief digitale geletterdheid)

We zien een doorontwikkeling van het begrip ‘digitale geletterdheid’ naar begrippen als digitaal burgerschap en digital agency. We definiëren digital agency als het vermogen tot beroepsmatig en maatschappelijk verantwoord en verantwoordelijk handelen met technologie.

Leraren en lerarenopleiders in inclusieve leeromgevingen

Onderzoek van de kenniskring Leraren en lerarenopleiders in inclusieve leeromgevingen is gericht op het ontwerpen van onderwijsleeromgevingen die goed onderwijs bieden aan álle leerlingen en studenten. Goed onderwijs is onderwijs dat is ontworpen via bewuste, collaboratief gerichte onderwijs- en onderzoeksactiviteiten (reflectie, scholing, professionalisering en onderzoek), en dat gericht is op het toewerken naar inclusievere leeromgevingen. Binnen de kenniskring onderscheiden we twee onderzoekslijnen:

Inclusieve leeromgevingen als meergelaagde ondersteuningssystemen

Leraren en opleiders maken deel uit van een systeem waarbinnen ze interacteren en communiceren met anderen, namelijk collega’s, ouders, jeugdhulpverleners, andere stakeholders of de wijk. Ze worden beïnvloed door kenmerken van het systeem of de organisatie, zoals de geldende waarden en normen, de werkwijze of de mate van samenwerking. Daarom is het van belang om ook deze systemische kant in de praktijk te bestuderen. Zo dragen we bij aan de professionele ontwikkeling van leraren en aan inclusieve leeromgevingen op scholen.

Professionele ontwikkeling van leraren in inclusieve leeromgevingen

In deze tweede onderzoekslijn onderzoeken we effectieve professionaliseringsstrategieën in relatie tot het stimuleren van inclusief lesgeven via Lesson Study, in samenwerking met de lerarenopleidingen en het werkveld. We doen onderzoek naar het ontwerpen van interventies en activiteiten die helpen in het vormgeven van inclusieve leeromgevingen en de wijze waarop leraren via (collaboratieve) professionele ontwikkeling ondersteund kunnen worden.

Meer weten?

Meer informatie over de leeropdrachten en werkwijze van het lectoraat is te lezen op de website van hogeschool Windesheim: